Thuở xưa có chú diều hâu
Rất là hiếu thảo, ai đâu sánh cùng
Chim nuôi cha mẹ trong rừng
Ở vùng Linh Thứu chập chùng núi non,
Một mùa bão táp dập dồn
Gió gào buốt giá, mưa tuôn tràn đầy
Diều hâu khốn khổ cả bầy
Không hề chịu nổi nên bay đi liền
Đến Ba La Nại gần bên
Rủ nhau đậu lại ở trên bức tường
Cả bầy run lạnh thảm thương,
Có ông triệu phú giàu sang trong vùng
Trên đường ra bến tắm sông
Bất ngờ trông thấy mủi lòng thương chim
Dụ chim về dưới mái hiên
Trú mưa, đốt lửa sưởi thêm ấm người,
Bãi chôn bò ở gần nơi
Phú ông sai lấy thịt rơi đem về
Cho chim ăn uống thỏa thê
Sai con bảo vệ thêm bề an vui.
Khi mưa gió chấm dứt rồi
Diều hâu lành mạnh tức thời bay đi
Về nơi rừng núi trước kia
Họp nhau bàn tính cách gì trả ơn
Ơn người có tấm lòng vàng
Chim cùng quyết định: “Cả đàn chúng ta
Từ nay bay khắp gần xa
Thấy chi vải vóc hay là nữ trang
Ta nên lượm đừng để vương
Rồi mang thả xuống nhà thương gia này.”
*
Kể từ buổi đó vui thay
Diều hâu cất cánh tung bay khắp trời
Thấy ai đem vải ra phơi
Hay đồ trang sức để nơi sân nhà
Chim rình chờ họ lơ là
Rồi nhanh như cắt bay sà xuống ngay
Chụp mau những thứ phơi đây
Bay quanh trở lại thả đầy xuống sân
Nhà thương gia, nhà ân nhân,
Phú ông nhận biết chim thầm trả ơn
Ông gom đồ đó lại luôn
Cất đi một chỗ đâu còn tham chi.
Những người đã mất của kia
Đều cùng nổi giận tức thì kéo nhau
Trình vua rõ chuyện diều hâu,
Vua bèn ra lệnh quân hầu ra tay
Bắt ngay chim diều hâu này
Một con là đủ, từ đây phăng lần
Tìm ra đồ chẳng khó khăn,
Quân hầu cùng với thợ săn tuân hành
Khắp nơi lưới bẫy giăng quanh
Diều hâu hiếu thảo trở thành nạn nhân
Mắc đôi cánh, kẹt đôi chân
Đưa về vua để xử phân rõ ràng.
Phú ông bất chợt đi ngang
Trên đường tới chốn cung vàng hầu vua
Nhìn chim ông động tâm từ
Dặn quân hầu giữ chim cho tốt lành
Ông theo họ đến hoàng thành
Rồi cùng vào giữa triều đình với chim.
Vua tra hỏi diều hâu liền:
“Nhân dân bị trộm khắp trên phố phường
Các ngươi phạm tội đó không?”
Diều hâu thành thật mọi đường nhận ngay.
Nhà vua khen: “Vậy tốt thay!
Bọn ngươi cất giấu đồ này ở đâu?”
Chim thưa: “Tất cả diều hâu
Lấy xong đồng loạt bỏ vào nhà kia
Nhà ông triệu phú cận kề
Tại Ba La Nại, không hề thiếu chi.”
Nhà vua: “Vì lý do gì
Cả bầy chim lại cứ đi trộm hoài?”
Chim thưa: “Tính mạng chúng tôi
Phú ông cứu giúp, nay thời trả ơn.”
Nhà vua thắc mắc hỏi luôn:
“Diều hâu đôi mắt tinh hơn mọi loài
Xa trăm dặm cũng thấy hoài
Sao ngươi chẳng thấy bẫy người ta giăng?”
Diều hâu bình thản thưa rằng:
“Chúng sinh tai họa khi đang chờ mình
Và thân mạng hết an lành
Dễ gì biết được sự tình chi đâu
Nên va chạm lưới thật mau.”
Nhà vua nghe vậy, gật đầu cảm thông
Vua quay qua hỏi phú ông.
Phú ông xác nhận: “Thưa không sai gì!
Những đồ vật bị trộm kia
Sẵn sàng hoàn trả lại về chủ nhân
Hiện còn đầy đủ mọi phần,
Chỉ xin hoàng thượng ban ân chuyến này
Cho diều hâu được thả ngay
Diều hâu hiếu thảo lại đầy nghĩa, nhân.”
Vua hiền chấp thuận, ra ân
Thế là đồ đạc chủ nhân lấy về
Còn diều hâu hiếu thảo kia
Hướng nơi rừng cũ bay đi đẹp lòng.
NHẬN DIỆN TIỀN THÂN
Diều hâu có hiếu là tiền thân Đức Phật.
Thương gia triệu phú là Xá Lợi Phất. Vua là A Nan.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa phỏng theo THE VULTURE
trong “Stories Of The Buddha” của Caroline A.F. Rhys Davids)