Ai cũng có lý do để mình thương

Trong cuộc đời, ai cũng ít nhiều có sự thù ghét đối với người khác. Nguyên nhân khiến chúng ta ghét người khác có thể có thực mà cũng có thể do chúng ta suy diễn, cảm tính, tưởng tượng ra chứ sự thật không phải như những gì chúng ta nghĩ tưởng. Và đôi khi chúng ta thù ghét người khác chỉ vì những nguyên nhân ngớ ngẩn, không đáng.

Chúng ta có thể thù ghét người khác vì họ đối xử bất công với mình, lợi dụng mình, đẩy mình vào tình cảnh nguy kịch, bi đát; những cáo buộc về lỗi lầm mà mình không làm hoặc mình làm đúng; can thiệp vào sự phát triển của cá nhân, hạ nhục và làm mất danh dự, làm cho chúng ta mất đi lòng tự trọng; những ai bộc lộ những phẩm chất, những kiểu hành vi hay tính cách có nguy cơ gây hại cho mình. Chúng ta cũng có thể thù ghét những người có những thứ tốt hơn chúng ta nhưng lại không muốn chia sẻ với chúng ta; những người không hiểu chúng ta, không để ý đến những tâm tư, nguyện vọng của chúng ta, không thèm quan tâm đến chúng ta. Chúng ta thù ghét những người không bao giờ động viên, khuyến khích chúng ta, không lúc nào nhìn nhận những ưu điểm, thành quả mà chỉ nhắm vào các khuyết điểm hoặc lúc nào cũng chỉ nói ra những lỗi lầm, những thất bại của chúng ta. Những người làm cho chúng ta mất đi niềm tin và hy vọng ở nơi họ cũng khiến chúng ta thù ghét. Chúng ta thù ghét cả những ai đối xử cộc cằn, thô lỗ và không thân thiện với mình; và đôi khi chúng ta thù ghét người khác chỉ vì chúng ta nghe những điều không tốt về họ, hoặc đơn giản chỉ vì những người thân của ta thù ghét họ nên chúng ta cũng thù ghét theo.

Nhìn chung, chúng ta thường thù ghét người khác vì cảm thấy những người đó không đáp ứng thỏa đáng những nhu cầu, nguyện vọng của mình, ngăn cản hay chống đối, không để chúng ta đạt được những gì mà chúng ta muốn và gây thương tổn đến bản ngã của chúng ta. Tuy nhiên, những cảm nhận ấy hoàn toàn mang tính chủ quan, đôi khi không phản ánh đúng sự thật.

Sự thù ghét thường gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho đời sống của mỗi người, ảnh hưởng đến cả phương diện tâm lý lẫn sinh lý, có thể dẫn đến bệnh tật. Chúng ta có thể bị nhức đầu do căng thẳng và rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp mỗi khi sự thù ghét bộc phát mạnh mẽ, và điều đó sẽ rất nguy hiểm đối với những ai bị các bệnh về tim mạch. Khi sự thù ghét hiện hữu ở trong tâm, vấn đề ăn uống, ngủ nghỉ của chúng ta sẽ bị rối loạn, ăn không còn thấy ngon và bị mất ngủ, rối loạn giấc ngủ.

Pháp thoại Ai cũng có lý do để mình thương do Thầy Thích Phước Tiến giảng tại chùa Bồ Đề (Hoa Kỳ) ngày 10-11-2019