Kinh thành Xá Vệ sáng nay
Phố phường nhộn nhịp đông đầy người đi
Ngược xuôi tấp nập ngựa xe
Toàn người quý phái muốn khoe sang giàu,
Áo quần sặc sỡ đủ màu
Cửa hàng khách khứa đua nhau ra vào
Dáng vui tươi, vẻ tự hào
Đây là giai cấp trên cao hơn người
Được ưu đãi nên thảnh thơi
Ăn trên ngồi trốc sống đời gấm hoa.
Đi sâu vào ngõ hẻm xa
Thời bao thảm cảnh hiện ra chán chường
Bần cùng, khổ cực, tang thương
Với nhà lụp xụp, với đường tối tăm
Bùn lầy nước đọng cơ hàn
Tật nguyền, bệnh hoạn, lầm than, tội tình
Đây là giai cấp cùng đinh
Dân nghèo cuộc sống đã thành nếp quen
Chuyên hầu hạ giai cấp trên
Quanh năm kiếp sống thấp hèn lất lây.
Thể theo thường lệ hôm nay
Là ngày đức Phật tới đây giúp đời
Vào thành đi khắp mọi nơi
Tìm cơ giáo hoá cho người khổ đau,
Chúng sinh bình đẳng như nhau
Ngài không phân biệt nghèo giàu, hèn sang.
*
Trên đường đi có một chàng
Ni Đề trai trẻ thuộc hàng tiện dân
Chàng đang gánh một gánh phân
Chợt đâu gặp Phật hiện dần phía xa
Thế là chàng vội tránh qua
Nép vào đường hẻm thật là lẹ chân
Hoang mang, bối rối, tần ngần
Buồn đời ti tiện, than thân thấp hèn
Thật là bạc phước triền miên
Tuy nhiên chàng vẫn dõi nhìn phía xa
Hướng về hình ảnh Phật Đà
Rất là rạng rỡ, rất là trang nghiêm,
Từng nghe về Phật nhiều phen
Nên chàng ao ước đủ duyên gặp ngài.
Phật Đà nhìn thấy ngay rồi
Hiểu ra tâm niệm của người thanh niên
Đăm chiêu, lúng túng, lành hiền
Nên ngài hoan hỉ bước liền đến ngay,
Ni Đề hoảng sợ lắm thay
Vội vàng lẩn tránh lòng đầy lo âu
Lo mình nhớp nhúa bấy lâu
Lo người bắt tội! Dám đâu gặp ngài!
Phật bèn nói, giọng khoan thai,
Từ xa vọng lại đôi lời xót thương:
“Sao con tìm cách tránh đường
Tới đây nói chuyện bình thường với ta!”
Để thùng phân xuống, bước ra
Ni Đề run rẩy quỳ và thưa mau:
“Bạch ngài! Con chẳng dám đâu
Xin ngài cứ dạy pháp mầu cho con
Như con thầm ước trong lòng
Nhưng ngài đừng đến gần con làm gì!”
Phật cười chan chứa từ bi
Bước thêm đến sát Ni Đề, nói ngay:
“Nào ai bắt tội con đây
Tự ta đến với con ngày hôm nay,
Con ơi hãy nhớ lời này
Những người đau khổ, đọa đày, nổi trôi
Ta lo cứu độ luôn thôi
Ta là người của muôn loài chúng sinh!”
*
Ni Đề hồi hộp hỏi nhanh:
“Bạch ngài con cũng tu hành được sao?
Từ lâu con vẫn ước ao
Được ngài truyền dạy đạo mầu Thế Tôn!”
Phật Đà nghiêm nghị nói luôn:
“Như Lai muốn nhắc cho con hay rằng
Ta ra đời với đạo vàng
Là nhằm cứu khổ cho hàng chúng sinh
Dị đoan, mê tín quẩn quanh
Thần quyền ỷ lại, phá nhanh giúp đời
Đưa chúng sinh đến an vui
Hoàn toàn bình đẳng, mọi người như nhau,
Nếu con muốn học đạo mầu
Hãy gần ta! Cố lo mau tu hành!”
Ni Đề nước mắt chạy quanh
Vô cùng sung sướng tâm thành khẽ thưa:
“Đó là điều ước từ xưa
Mà con cứ nghĩ thật là khó khăn
Con đây phước báu muôn vàn
Được ngài cứu độ và ban lời vàng!”
Nhìn Ni Đề rất dịu dàng
Phật Đà tiến đến anh chàng gánh phân
Tỏ ra thân ái vô ngần
Dắt tay chàng kéo lại gần bờ sông
Để nhờ dòng nước sạch trong
Gột đi dơ dáy chất chồng lâu nay,
Sau khi tắm rửa sông này
Ni Đề theo Phật về ngay Kỳ Hoàn
Rồi trong tịnh xá khang trang
Phật cho chàng nhập vào hàng tỳ kheo.
*
Ni Đề cố gắng thật nhiều
Thời gian lặng lẽ trôi vèo qua mau
Tu hành tinh tấn bấy lâu
Tỳ kheo mới học đạo mầu tiến nhanh
Giờ đây đắc quả tu hành.
Phật nhân đó dạy chúng sinh đôi lời:
“Trong bùn nhơ nhớp khắp nơi
Cánh sen vươn nở tuyệt vời biết bao
Hương thơm tinh khiết ngạt ngào
Tựa chân giá trị của bao con người.
Máu ai cũng đỏ vậy thôi
Và ai nước mắt mặn thời khác đâu
Chúng sinh bình đẳng như nhau
Đừng chia giai cấp gieo sầu bất công!”
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Thi hóa Truyện Cổ Phật Giáo)