Tại Ba La Nại một thời
Nhà vua cai trị là người hại dân
Hung tàn, phi pháp, bất nhân
Tạo bao nghiệp ác vô ngần xấu xa
Sưu cao, thuế nặng ban ra
Lại thêm hình phạt thật là gắt gao
Nhân dân bị ép khác nào
Mía trong máy ép, từ bao lâu rồi,
Vua không hề có tình người
Không thương ai cả, dù nơi cung vàng
Nhà vua khe khắt, bạo tàn
Vợ con cùng với các quan u sầu
Coi vua có khác gì đâu
Như là hạt bụi làm đau mắt người
Như là sạn lẫn cơm thôi
Như dao mũi nhọn đâm nơi tay mình.
Một ngày vua chết thình lình
Thế là dân chúng mặc tình sướng vui
Họ cười nói, họ vui chơi
Đón mừng hoàng tử nối ngôi trị vì,
Thi hài vua hoả táng đi
Với ngàn xe củi lửa thì bốc cao
Tro tàn còn chẳng là bao
Dùng trăm ghè nước đổ vào tắt ngay.
Ngai vàng vua mới lên thay
Nhà vua giới đức đó đây chào mừng
Thật hoan hỉ, thật tưng bừng
Hội hè rộn rã, tiệc tùng liên miên
Bà con sung sướng như điên
Khắp nơi trống dội, khắp miền cờ bay
Trên ngai vua thật oai thay
Lính cầm lọng trắng che ngay trên đầu
Oai phong lẫm liệt biết bao
Triều đình, quan lại đứng chầu chung quanh
Vòng ngoài là những lính canh
Cùng đoàn giữ cửa trung thành từ lâu.
*
Một người giữ cửa chợt đâu
Lại than, lại khóc buồn rầu khôn nguôi
Trong khi thiên hạ vui cười
Nhà vua thấy lạ buông lời hỏi han:
“Cha ta vừa mới từ trần
Toàn dân tỏ vẻ vô ngần sướng vui
Chỉ riêng ngươi lại sụt sùi
Cha ta chắc đối với ngươi tốt lành
Và từng yêu mến thật tình?”
Anh chàng gác cửa chân thành vội thưa:
“Tôi nào thương tiếc nhà vua
Khi vua còn sống thường ưa đánh người
Thang lầu lên xuống cạnh tôi
Vua hay ngừng lại và rồi nắm tay
Đánh tôì tám cái đầu này
Nặng như cây búa trong tay thợ rèn,
Qua đời vua chắc chẳng quên
Bên kia thế giới vẫn quen tật này
Đánh đầu người đã quen tay
Thế là vua lại sẽ gây muộn phiền
Những người cõi đó cuồng điên
Nếu mà họ trả vua liền về đây
Nghe mà khủng khiếp lắm thay
Đầu tôi lại bị đánh ngay liên hồi
Nghĩ mà buồn bã đấy thôi
Nên tôi lo lắng để rồi khóc than.”
Vua hiền lên tiếng trấn an:
“Lo chi! Vua đã thành than tro rồi
Ngàn xe củi đốt thân ngài
Cả trăm ghè nước mọi người tưới lên
Lại thêm đào đất bốn bên
Vua còn đâu nữa, chớ nên lo gì,
Chúng sinh khi đã chết đi
Đi luôn theo nghiệp trước kia của mình
Xác thân cũng đã tan tành
Làm sao trở lại quẩn quanh cõi trần
Để mà quấy rối xa gần
Nhà ngươi chớ sợ! Yên tâm từ giờ!”
Anh chàng giữ cửa nghe ra
Trong lòng cảm thấy quả là êm xuôi
Hai dòng lệ hết tuôn rơi
Thay vào là một nụ cười an tâm.
Nhà vua trẻ cai trị dân
Trị vì đúng Pháp, lòng nhân dạt dào
Luôn luôn bố thí đẹp sao
Gây bao công đức, tạo bao phước lành
Đến khi mãn nghiệp của mình
Giã từ dương thế, tái sinh cõi lành.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi THE TAWNY KING
Trong “Stories Of The Buddha” của Caroline A.F. Rhys Davids)