Thuở xa xưa có một người
Trong gia đình nọ sống đời giàu sang
Nhưng mà ông lại chẳng màng
Chẳng ưa cuộc sống tầm thường thế nhân
Ông vào Hy Mã Lạp Sơn
Sống đời ẩn sĩ ở luôn trong rừng
Hàng ngày thiền định tập trung
Chân tâm phát triển vô cùng an vui
Hưởng thiền lạc thật tuyệt vời
Ung dung, tự tại, xa nơi thị thành
Khi ông thâu nhận môn sinh
Năm trăm người đã nhiệt tình ghi danh.
*
Mùa mưa giăng phủ rừng xanh
Quỳ bên sư trưởng môn sinh thưa thầy:
“Chúng con xin rời khỏi đây
Trở về thành thị ít ngày tạm nương
Để chờ bá tánh thập phương
Sẽ đem muối, giấm cúng dường thành tâm
Nhận xong về chốn sơn lâm
Thầy trò lại sẽ quây quần một nơi.”
Thầy đồng ý khẽ thốt lời:
“Các con trở lại khi trời hết mưa
Riêng ta vẫn cứ ẩn tu
Một mình trong chốn rừng thưa an lành.”
Tuân lời cả đám môn sinh
Cùng quỳ tạm biệt, về kinh đô liền
Ở vườn vua chốn công viên
Thành Ba La Nại giữa miền hoàng cung.
Hôm sau họ mới thong dong
Ra đi khất thực quanh trong xóm làng
Bà con hoan hỉ cúng dường
Muôn phần hậu hĩnh, trăm đường thành tâm
Vài ngày sau khắp xa gần
Thầy tu khất thực tiếng đồn loan nhanh
Nhà vua nghe được ngọn ngành:
“Các thầy khắc khổ tu hành nêu gương
Các căn nhiếp phục đàng hoàng
Luôn luôn giữ giới nghiêm trang vô ngần
Thật là công đức bội phần.”
Vua nghe vội tới ân cần thăm ngay
Sau khi đảnh lễ các thầy
Vua mời họ ở lại đây suốt mùa
Trong công viên bốn tháng mưa,
Các thầy vui nhận lời vua thỉnh mời.
Kể từ khi đó thảnh thơi
Ăn trong cung điện khỏi dời chân đi.
*
Thế rồi tới một ngày kia
Là ngày “Lễ Rượu” dân thì vui chơi
Người ta uống rượu khắp nơi
Lệ xưa: “Uống rượu cuộc đời gặp may.”
Nhà vua nghĩ đến các thầy
Làm chi có rượu, ai đây cúng dường
Hôm nay nhân lễ bất thường
Rượu ngon vua vội truyền mang biếu thầy,
Thầy đâu quen uống rượu này
Cho nên tất cả cùng say sưa liền
Trở về lại chốn công viên
Các thầy múa hát cuồng điên lạ lùng
Bao đồ đạc vứt lung tung
Rồi nằm thiếp ngủ say không biết gì.
Hôm sau tỉnh, thấy ê chề
Hối vì làm những hành vi đêm rồi
Nghĩ sao bất chính quá thôi
Trong lòng hổ thẹn mọi người khóc than:
“Chúng ta tội lỗi vô vàn
Chỉ vì không được ở gần minh sư!”
Thế là tất cả giã từ
Rời công viên nhắm rừng xưa trở về.
Về xong sắp đặt mọi bề
Rất là ngăn nắp, rất chi gọn gàng
Theo như nếp sống thông thường
Rồi tìm sư trưởng nghiêm trang kính chào.
Thầy mừng, thăm hỏi: “Thế nào
Các con ăn ở ra sao trong thành?
Có hoà hợp, có tịnh thanh?
Có luôn giữ giới tu hành hay chăng?”
Năm trăm đệ tử thưa rằng:
“Chúng con uống rượu cúng dường của vua
Cho nên đều lỡ say sưa
Mất đi chánh niệm từ xưa giữ gìn
Múa ca ăn nói huyên thuyên
Ngu đần như lũ vượn miền rừng hoang
Để rồi hổ thẹn khóc than
May không thành vượn kéo đoàn về đây.”
Thầy từ bi dạy: “Chuyện này
Thời nào cũng có, lâu nay vậy rồi
Các môn sinh ở khắp nơi
Không thầy hướng dẫn, bao người lầm sai.
Rút kinh nghiệm cho tương lai
Đây là bài học nhớ hoài nghe con
Tu hành cần giữ giới luôn
Lánh xa ác hạnh, tiến gần minh sư.”
Môn sinh tiếp tục đường tu
Kể từ ngày đó rất ư trưởng thành
Luôn tịnh lạc, mãi an lành
Bên thầy kề cận tu hành nghiêm trang.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi
FOREST MONKS IN A KING’S PLEASURE GARDEN
của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)
*
Nhận diện Tiền Thân:
TRUYỆN ẨN SĨ TRONG VƯỜN VUA
Sư trưởng có năm trăm đệ tử là tiền thân Đức Phật.